BÄ°LGÄ°LER:
Bebek Ä°zlem
Aşı Uygulamaları
Gebe Takibi
Aile Planlaması
Laboratuvar
Raporlar




  • email
  • facebook
  • twitter
Online Hizmetler
  • VERDİĞİMÄ°Z HÄ°ZMETLER

    Aile Sağlığı Merkezimizde Verilen Hizmetlerin Listesi Buraya İçin Tıklayınız.
  • ÇALIÅžMA SAATLERÄ°MÄ°Z

    Hekimlerimizin Çalışma Saatleri İçin Buraya Tıklayınız.
  • VATANDAÅž REHBERÄ°

    Aile Sağlığı Merkezimizde İşlemleri Nasıl yapabileceğinize Dair Bilgilere Buradan Ulaşabilirsiniz.
  • HÄ°ZMET STANDARTLARI TABLOSU

    Hizmet Standartları Tablosu İçin Buraya Tıklayınız.
  • DOKTORUNUZA SORUN

    Aile Hekiminize Soru Sormak İçin Buraya Tıklayınız.
Ana Sayfa > Anne Sütünün Önemi [Geri]   
Anne Sütünün Önemi


AÄžIZ SÜTÜ ( Kolostrum )

Memede ilk yapılan koyu kıvamlı ve sarımsı renkte süte kolostrum denir. DoÄŸumdan sonra ilk üç gün salgılanır. Bazen gebelik sırasında da göÄŸüslerden salgılanır. Bazı yörelerde bu süt bebeklere verilmemektedir. Bu kesinlikle yanlış bir uygulamadır. Kolosturum bebekler için çok yararlıdır.
- BebeÄŸi sık görülen enfeksiyon hastalıklarına karşı korur. Çünkü koruyucu antikorlardan çok zengindir.
- Kolosturum, daha sonra salgılanan süte göre protein, mineral ve vitaminlerden zengin, yaÄŸve karbonhidrattan fakirdir.
- Bağırsak hareketlerini uyarıcı etkisi vardır. Bu da bebeÄŸin mekonyumunu kolayca çıkarmasını saÄŸlar.
Bu nedenle doÄŸumdan sonra ilk yarım saat içinde bebek emzirilmesi için anneye verilmelidir. BaÅŸlangıçta az miktarda gelen ağız sütü bebek için yeterlidir. Bebek emdikçe miktarı giderek artar

ANNE SÜTÜ BEBEÄžE KAÇ AYA KADAR VERÄ°LMELÄ°DÄ°R

Anne, mümkün olduÄŸu kadar, ya da istediÄŸi kadar uzun süre bebeÄŸini emzirmelidir. Ancak anne sütü altıncı ayda doÄŸum ağırlığının 2 katı olmuÅŸ bebeÄŸe yetmez. Genellikle anne (bazı istisnalar dışında), ancak altıncı aya kadar bebeÄŸin normal büyüme ve geliÅŸmesini saÄŸlayacak kadar süt üretir. Ayrıca, çok uzun süre yalnız anne memesiyle beslenen bebek memeye baÄŸlanır, kaşıkla yemek istemez, deÄŸiÅŸik besinlerin tadına ve kıvamına alışması zor olur. Anne sütü tek başına büyüyen bebeÄŸe yetmez, bebek diÄŸer besinleri de almak istemeyince büyüme ve geliÅŸmesi yavaÅŸlar, hatta zamanla büyüme durur ve çocuk hastalanır. Unutmayalım anne sütü ancak 6 aya kadar çocuÄŸun tek besinidir.6. aydan sonra 2 yaşına gelene kadar uygun ek gıdalar ile birlikte anne sütü vermeye devam etmelisiniz.
BebeÄŸi ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslemek ne kadar önemli ise, zamanında uygun ek gıdalara baÅŸlamak da bebeÄŸinizin saÄŸlıklı geliÅŸimi için çok önemlidir.

GÖÄžÜSLERÄ°NÄ°ZDE SÜT BÄ°RÄ°KÄ°RSE NE YAPMALISINIZ

DoÄŸumdan sonraki 2.-3. günde göÄŸüslerinizdeki süt artacaktır ve doluluk hissedeceksiniz. Bu dolgunluk hissi genelde 2-3 gün sürer ve göÄŸüslerinizde aşırı gerginlik ve aÄŸrı hissedebilirsiniz.
Bu durumda yapmanız gerekenler:
-BebeÄŸin göÄŸüsünüzün ucunu koyu renk kısmıyla beraber aÄŸzının içine alıp almadığını control edin. Sadece meme ucunu alıyorsa göÄŸsü tam boÅŸaltamayabilir.
-Bebeğinizi her 1-3 saate bir sık aralıklarla besleyin.
-Bebek emmekte zorlanıyorsa emzirmeden önce anne sütü sağılarak göÄŸüsler bir miktar boÅŸaltılabilir böylece göÄŸüs ucuda daha çok belirginleÅŸir.
-Emzirmeden önce aÄŸrılı göÄŸsün üzerine ılık kompres, emzirdikten sonra hala dolgunluk ve aÄŸrı varsa soÄŸuk kompres uygulayın
-BebeÄŸinizi sakin ve stressiz bir ortamda emzirin, rahatlamak için müzik dinlemeyi deneyin. Emzirme aralarını dinlenmeye ayırın.
EÄŸer yukarıdakileri denedikten sonra halen göÄŸüslerinizdeki ÅŸiÅŸlik aynıysa, kızarıklık varsa mutlaka doktorunuza danışın.

GÖÄžÜS UCUNUZUN YARA OLMAMASI Ä°ÇÄ°N NELER YAPMALISINIZ?
Yapılan çalışmalar göstermiÅŸtir ki, bebeÄŸin anne göÄŸüs ucunu alış ÅŸekli göÄŸüs ucu yara oluÅŸmasını en fazla etkileyen faktördür. Ä°lk 1-2 haftada hafif acı ve yanma hissetmeniz normaldir . EÄŸer bebek emmeye baÅŸladıktan sonra göÄŸüs uçlarınızda aÄŸrı hissediyorsanız bebeÄŸi memeden çekip vücut pozisyonunu ayarlayarak aÄŸzını açıp göÄŸüs ucunuzu dilinin üstüne ve damağına deÄŸdirerek tekrar deneyin.
Emzirmeden sonra 1-2 damla sütü meme uçlarına sürün ve açık bırakarak kurutun. GöÄŸüs uçlarında çatlama, kanama ve sürekli aÄŸrı olması normal deÄŸildir. Bu problemleriniz oluyorsa mutlaka bebek doktorunuzla temasa geçin.

EMZÄ°REN ANNENÄ°N DÄ°KKAT ETMESÄ° GEREKENLER

-Emziren annelerin diÄŸer kadınlara göre besin gereksinimi daha fazladır.

-Emziren annelerin günde en az 4 litre sıvı almaları gerekir. Bu sıvı, su, süt veya evde yapılmış komposto ve çorbalar ÅŸeklinde olabilir. Emziren anneler öÄŸün atlamadan yemek yemeli, mümkün olduÄŸunca ara öÄŸünlere yer verilmelidir.
-Emziren anne bebeÄŸinin ve kendi saÄŸlığı için sigara içmemeli, çay ve kahve gibi içecekler tüketmemelidir.
-Gaz yapıcı yiyecekler yememelidir.
-Sıkıntı, stres ve kaygı gibi durumlar süt salınımını azaltacağından, anne bu gibi ortamlardan uzak durmalıdır.
-Dengeli beslenmeye dikkat etmelisiniz.
-Emzirirken taze meyve suyu veya süt gibi besleyici bir içecek alabilirsiniz.
-Hamilelik sırasında aldığınız prenatal vitaminlere emzirdiÄŸiniz sürece devam edin.
-BebeÄŸinizi bir emzirme rutinine koymayı beklemeyin. Bebeler genellikle 6-8 haftada kendi rutinlerini oturturlar. Unutmayın ki bebek emdikçe, süt yapımı da artmaktadır.
-Bebekler hızlı büyüme dönemlerinde daha çok emmek isterler (genellikle 2-3 hafta, 6 hafta ve 3. ayda)
-Doktorunuz önermediÄŸi sürece bebeÄŸe su, ÅŸekerli su veya mama vermeye hiç gerek yoktur. Ä°lk 6 ay anne sütü bebeÄŸin tüm ihtiyaçlarını karşılamaya yeter.
-BebeÄŸinizin veya sizin hasta olduÄŸunuzu hissettiÄŸinizde ilaç kullanmadan önce mutlaka doktorunuzu arayın

ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLÄ°KLERÄ°

ANNE SÜTÜ VE ÖNEMÄ°
Yeni doÄŸan bebek için en ideal besin anne sütüdür. ÇocuÄŸun anne sütü ile beslenmesinin sayısız yararlan vardır. DoÄŸumdan hemen sonra emzirmeye baÅŸlayan annenin önceleri az miktarda gelen sütü, bebeÄŸin emme uyarısı ile kısa zamanda artacaktır.
Anne Sütünün Özellikleri:
- Anne sütü tek başına ilk 4-6 ayda D vitamini dışında bebeÄŸin tüm besin ihtiyaçlarını karşılar.
- Ä°nek sütüne ve hazır mamalara göre sindirimi çok daha kolaydır. Çünkü anne sütü bebekte bulunmayan ve sindirime yardımcı olan enzimleri (lipaz, amilaz gibi) içerir.
- BebeÄŸin büyüme ve geliÅŸmesi için gerekli minerallerin (çinko, demir) emilimini
kolaylaştırır.
- Anne sütünde bebeÄŸin büyümesinde çok önemli olan madde (linoleik asit) inek sütünden 8 kat daha fazladır.
- Protein ve mineral miktarı inek sütüne göre daha azdır. Ancak anne sütündeki bu miktar, bebeÄŸin ihtiyacını karşılamaya yeterlidir. Ayrıca fazla protein ve mineralin idrarla atılması gerekmediÄŸi için, anne sütü ile beslenen bebeklerde, böbreÄŸin yükü hafifler.
- Anne sütündeki antikorlar bebeÄŸi mikroplu hastalıklara karşı korur. Bu nedenle anne sütü ile beslenen bebekler ishal, öksürük, nezle ve diÄŸer sık görülen bulaşıcı hastalıklara daha az yakalanır.
- Anne sütünün içerdiÄŸi yaÄŸ miktarı emme süresine baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸir. ÖÄŸünün sonunda gelen sütün yaÄŸ miktarı daha fazladır ve bebekte tokluk hissine yol açar. Bu durum bebeÄŸin ÅŸiÅŸman olmasını önler. Böylece ileri yaÅŸlarda ortaya çıkabilecek ateroskleroz (damar hastalıkları) ve ÅŸiÅŸmanlığın neden olabileceÄŸi diÄŸer hastalıklardan bebeÄŸi korur.
- Anne sütündeki kolesterol miktarı hazır mama yada inek sütüne oranla daha yüksektir. Ancak bu yüksek kolesterol miktarı ilk aylarda gerekli enzim sistemlerini geliÅŸtirir. Böylece ileri yaÅŸlarda ateroskleroza yol açan yaÄŸların birikimini önlemek açısından çok önemlidir.
- Anne sütündeki laktoz miktarı çok yüksektir. Laktoz kalsiyumun emilimini arttırır. Bağırsakta vücut için yararlı olan laktobasillerin üremesini saÄŸlar.
- Vitamin özellikle A ve C vitaminleri inek sütüne oranla daha yüksektir.
- Anne sütü her zaman temiz ve hazır bir besindir. Hazırlama ısıtma gibi zorlukları yoktur.
- Yapay beslenen bebeklerde görülen süt alerjisi anne sütü ile beslenen bebeklerde görülmez. Çünkü inek sütünde bulunan alerjen proteinler anne sütünde yoktur.
- PiÅŸikler anne sütü ile beslenen bebeklerde daha az görülür.
- Süt salgılama süreci uterus kontraksiyonuna yol açar. Bu nedenle doÄŸumdan sonra anne emzirmeye ne kadar erken baÅŸlarsa uterus o kadar kısa sürede küçülür ve normal haline döner.
- BebeÄŸini kendi sütü ile besleme anne-çocuk iliÅŸkisini kuvvetlendirerek bebeÄŸin duygusal doyumunu saÄŸlar.
- Erken (preterm) doÄŸum yapan annelerin süt bileÅŸimi miyadın da doÄŸum yapanlardan farklıdır. Daha fazla protein ve tuz içerir. Bu farklılık preterm bebeÄŸin ihtiyacını karşılamaya uygundur.
Kaynak:SaÄŸlık bakanlığı tarafından hazırlanan ” toplumun beslenmede bilinçlendirilmesi “adlı kitaptan alınmıştır.

ANNE SÜTÜ NASIL SAKLANIR

Anne Sütünün Sağılması ve Saklanması

BebeÄŸinizden uzak kaldığınız durumlarda da bebeÄŸinize anne sütünü verebilirsiniz. Bu önceden göÄŸüslerin sağılması ve gerekli olduÄŸunda bebeÄŸe verilmesi ÅŸeklinde olur. GöÄŸüslerin sağılması için elektrikli veya elle çalışan süt çekme pompalarına ihtiyacınız var.

Sütün Sağılması Åžu Durumlarda Yararlıdır:

-Tıkanık, ÅŸiÅŸ memeyi rahatlatmak için,
-Çökük bir meme başından emmeyi öÄŸreninceye kadar bebeÄŸi beslemek için,
-Memeyi istemeyen bir bebeÄŸi, emmekten hoÅŸlanmayı öÄŸrenene kadar beslemek için,
-DüÅŸük doÄŸum tartılı ve kuvvetli ememeyen bir bebeÄŸi beslemek için,
-Bebek yeterli miktarda ememiyorsa, sütün boÅŸuna akmasını önlemek için,
-Anne ya da bebek hasta ise sütün geri kaçmasını önlemek için.

Hazırlanma ve Temizlik

-GöÄŸüslerinizi saÄŸmadan önce mutlaka ellerinizi yıkayın.
-GöÄŸüslerinizi temiz tutmak için günde bir kez banyo veya duÅŸ almak yeterlidir.
-Her kullanımdan önce pompanın setlerini sıcak sabunlu su ile yıkayınız.
-Hastaysanız ve bir ilaç almanız gerekiyorsa doktorunuza danışınız.

Sütün Toplanması

-Her seansta saÄŸdığınız sütü plastik, temiz bir ÅŸiÅŸeye veya plastik süt toplama poÅŸetlerine koyabilirsiniz.
-Şişeleri ucunda emziği olmadan kapak ile sıkıca kapatınız. Poşetler ise lastik bir band ile kapatılabilir.
-SaÄŸdığınız ve poÅŸetlediÄŸiniz her sütün üzerine bebeÄŸinizin ismini ve tarihi yazmayı unutmayın.

Anne sütünün saklanması

-SaÄŸdığınız sütü dondurmadan 72 saat ve dondurulmuÅŸ sütü erittikten sonra 24 saat buzdolabında (+1 ile +4 oC arasında) saklayabilirsiniz.
-Buzlukta (-7 ile -2 oC arasında) 3 haftaya kadar saklanabilir.
-Derin dondurucuda (-18 oC’nin altında) 6 aya kadar saklanabilir.

DonmuÅŸ sütü eritme

-Buzdolabında yavaÅŸ olarak eritiniz (100 cc sütün erimesi birkaç saat sürebilir).
-Sıcak suyun altında bir kap içinde daha hızlı olarak eritme de yapılabilir.
-DonmuÅŸ sütü oda sıcaklığında bekleterek eritmeyin.

Sütün ısıtılması
-SoÄŸuk süt, akan ılık su altında veya bir biberon ısıtıcısında ısıtılabilir.
-Sütü fazla ısıtmayın. Sütün kesilmesine ve bazı proteinlerin hasar görmesine neden olabilir.
-Sütü eritmek veya ısıtmak için mikrodalga fırınların kullanılması önerilmemektedir.

DiÄŸer önerilerimiz:

-Sütü 1 saatten fazla oda ısısında bırakmayın.
-1 saatten fazla oda ısısında bırakılmazsa ısıtılarak tekrar kullanılabilir. Ä°kinci kullanımdan sonra kalan sütü atmalısınız.
-EritilmiÅŸ sütü tekrar dondurmayın.
-Sütü buzdolabın kapağına koymayın.
-Sütler bir termos içinde buz ile birlikte taşınmalıdır.

ANNE SÜTÜ NASIL OLUÅžUR

Gebelik dönemi boyunca annenin memeleri doÄŸacak bebeÄŸi için gerekli sütü üretecek bir fabrika haline gelir.Meme hacim olarak büyür ve daha çok kanlanır.

Meme ucu etrafını çevreleyen koyu renkli kısma areola denir.Burada koku salgılayan montgomery bezleri milimetrik tomurcuklar halinde belirginleÅŸir.Memenin içlerine doÄŸru süt salgılayan hücre kümeleri ( alveol ) ve etraflarında kasılarak alveol içindeki sütü süt kanallarına iten kas lifleri bulunur.Geri kalan meme dokusu destek ve yaÄŸ dokusu olup bu dokunun çokluÄŸu yada azlığı memenin ÅŸekil olarak yapısını belirler.Her memede benzer sayıda süt bezi vardır.Bu yüzden memenin küçük yada büyük oluÅŸu süt verimine etkili olmaz.

Meme başının uyarılması hipofiz adı verilen salgı bezinden oksitosin ve prolaktin denilen iki hormon salgılatır.Prolaktin süt bezlerinde süt üretimini saÄŸlarken, oksitosin süt bezlerini kasarak sütün kanallara itilmesini saÄŸlar.Bu kanallar areolaya geldiklerinde geniÅŸleyerek laktifer sinüs denilen süt havuzlarını oluÅŸturur.

Meme başı ile birlikte areolanın geniÅŸ kısmını kavrayan bebek bu sinüsleri sıkarak meme başından sütü alır.Prolaktin yani süt üreten hormon sık emzirmede ve özellikle gece daha çok salgılanır.Bu yüzden sütünün artmasını isteyen annelerde gece emzirmeleri önemlidir.Oksitosin refleksini uyarmak ise özellikle sütünü saÄŸmak durumunda kalan annelerde çok önemlidir.